พระสิกขีนั้น จากข้อมูลของศุนย์วัฒนธรรม ระบุว่า อายุสมัย หริภุญไชย พุทธศตวรรษที่ 14-17 พระสิกขีปัจจุบัน ถูกจัดเป็นพระเครื่องประเภทหนึ่ง สำหรับนักสะสม แต่ในทางประวัติศาสตร์ศิลปะแล้ว พระสิกขี คือชิ้นส่วนประติมากรรมรูปบุคคล ที่ใช้ประดับสถูปที่กรอบซุ้มจระนำในทำนอง เทวดา หรือทวารบาลเฝ้าศาสนสถาน
พระสิกขีในวงการพระเครื่องมี 3 แบบคือ
1. พระสิกขีทรงเทริด แบบยกพระกรขึ้น 2 ข้าง
2. พระสิกขีหน้าครุฑ
3. พระสิกขี ที่เป็นเทพธิดา ยกพระหัตถ์ขวาขึ้นระดับอก พระหัตถ์ซ้ายถือดอกบัว พระวรกายบิด นุ่งผ้าชักชายพกเป็นแผ่นโค้งขนาดใหญ่ ส่วนพระพักตร์นั้นไม่ทราบแน่ชัดว่าเป็นเช่นไร
ส่วนการตั้งชื่อว่า “พระสิกขี” นั้นเนื่องจาก ยึดเอาตามชื่อของ พระสิกขีพุทธปฏิมา ที่ตำนานระบุว่าเป็นพระพุทธรูปที่สร้างในสมัยพระนางจามเทวี
บางท่านจะสับสนกับพระสิกขีพระพุทธเจ้า ซึ่งเป็น พระพุทธเจ้าพระองค์แรก หรือสมเด็จองค์ปฐม ทรงพระนามว่า สมเด็จพระพุทธสิกขี แต่พระพุทธเจ้าที่ตรัสรู้ต่อมาก็ทรงมีพระนามซ้ำกัน โดยเฉพาะพระนามนี้มีด้วยกันถึง ๕ พระองค์ จึงขอถวายพระนามว่า สมเด็จพระพุทธสิกขีทศพลญาณที่ ๑ พระองค์จึงทรงเป็นต้นวงศ์ ของสมเด็จ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทุกๆ พระองค์จึงสมควรยกย่องพระองค์เป็น สมเด็จองค์ปฐมบรมครู ดังนั้นอย่าได้นำไปปนกันครับ
|