|
พระปรุหนัง กรุวัดปราสาท จังหวัดอยุธยา พุทธคุณ แคล้วคลาด คงกระพัน มหาอุตม์
องค์พระปรุหนังเป็นศิลปะ “แบบขนมต้ม” (นิยมเรียกพระพุทธรูปแบบหนึ่ง กำเนิดที่จังหวัดนครศรีธรรมราช) ศิลปะองค์พระเป็นเอกลักษณ์เฉพาะอีกรูปแบบหนึ่ง พิมพ์ฉลุโปร่ง แลดูคล้ายหนังตะลุงที่ฉลุด้วยหนังวัวหรือหนังกระบือ ลายเส้นจะเท่ากันทั้งซ้ายขวา สร้างด้วยชินเงิน สนิมสีเทาผุกร่อน ล่อนออกเป็นชั้น (ควรลงน้ำมันจันทร์รักษาเนื้อไว้ มิฉะนั้นสนิมจะลุกลามกัดกร่อนไปหมดทั้งองค์) มีร่องรอยการปิดทองมาแต่ในกรุ ด้านหลังองค์พระเครื่องแบนเรียบ มีร่องรอย ระเบิดผุกร่อนเป็นหย่อมๆ
พระปรุหนังเป็นพระบางมาก จึงหาองค์ที่สมบูรณ์ได้น้อยที่ไม่ชำรุด ใช้แว่นขยายส่องดูมักจะพบรอยร้าวที่ศอองค์พระ พระหล่อด้วยพิมพ์ประกบ เมื่อหล่อเสร็จแล้วแกะออกจากแม่พิมพ์ จะสกัดเนื้อชินตรงชนวน ด้วยของมีคมด้านล่างสุดขององค์พระ ขนาดกว้างฐาน 3 ซม. สูง 5 ซม.
ยุคสมัยการสร้าง พระปรุหนัง กรุวัดปราสาทถือกำเนิดสมัยอยุธยายุคกลาง (ศิลปะแบบอยุธยาพุทธศตวรรษที่ 19-22) ถึงจะมีการนำเอาศิลปะของเมืองอื่นมาประยุกต์เข้าไว้ก็ตาม แต่ช่างผู้ให้กำเนิดพระกรุนี้ได้บอกให้รู้ว่า เขาคือศิลปินของชาวอยุธยา นับจนถึงปัจจุบัน อายุการสร้างราว 600 ปี
ผู้สร้าง ช่างศิลปะชาวอยุธยาได้ประยุกต์ศิลปะแบบขนมต้มเป็นต้นแบบในการสร้างพระปรุหนังเดี่ยวบัวกลีบแบบขนมต้มนี้ บรรจุกรุไว้ที่วัดปราสาท พระพุทธรูปแบบขนมต้ม ถือกำเนิดที่จังหวัดนครศรีธรรมราช ศิลปินสกุลช่างไชยาชั้นหลังเป็นผู้สร้างแบบไว้ ในสมัยอยุธยายุคต้น และได้ประยุกต์ เอาศิลปะเชียงแสนรวมเข้ากับ ศิลปะอู่ทอง และศิลปะของนครศรีธรรมราชเอง นับเป็นการผสมผสานของศิลปะ 3 สมัยรวมเข้าไว้ด้วยกัน เป็นศิลปะแบบขนมต้ม
ศิลปะ “แบบขนมต้ม” ของนครศรีธรรมราช ดูได้จากพระพุทธรูป จะเห็นรูปพุทธลักษณะ อวบอัด ล่ำสัน สังฆาฏิสั้น และทำชายซ้อนกันถึง 3 แฉก อยู่ข้างพระอุระ ฐานจะปรากฏเป็นแบบขาโต๊ะ ประดับลวดลายก็มี การประทับนั่ง มักเป็นปางมารวิชัยขัดสมาธิเพชร ชายผ้าทิพย์ห้อยอยู่ระหว่างกลางฐาน เกศเป็นแบบเกศตุ้ม มองดูเผินๆ คล้ายศิลปะเชียงแสน
| 
